Projekt – Edukacja w zakresie Praw Człowieka

Human Rights Education in the V4:

Practices, Challenges and Ways Forward

Stowarzyszenie Pro Humanum zostało partnerem The Tom Lantos Institute  (Budapeszt, Węgry) oraz Tandem (Komarno, Słowacja).

Projekt dotyczy edukacji w zakresie praw człowieka (HRE) z perspektywy Grupy Wyszehradzkiej. W trakcie dwóch semianriów (w Budapeszcie i Warszawie) uczestnicy będa mieli możliwość wymiany doświadczeń, omówienia bieżących praktyk dotyczących formalnej i nieformalnej edukacji praw człowieka. Seminaria będą okazją do stworzenia platformy współpracy pomiędzy instytucjami publicznymi i pozarzadowymi z czterech krajów.

Więcej o projekcie na stronie The Tom Lantos Institute.

Projekt jest finansowany ze środków Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego.

V4HRED_concept note and agenda

_______________________________________________

W dniach 14.04.2016 r. – 15.04.2016 r.,  w Budapeszcie, odbyło się Seminarium Krajów Wyszehradzkich – edukacja w dziedzinie praw człowieka.

Dwudniowe seminarium zorganizowane przez Stowarzyszenie Pro Humanum i Tom Latos Institute podzielone zostało na dwie grupy tematyczne: koncepcja i narracje dotyczące edukacji i praw człowieka oraz aktorzy i współpraca w dziedzinie edukacji o prawach człowieka. Z zadaniowego punktu widzenia celem seminarium było zdefiniowanie odpowiedzi na pytania:

• CO – czym jest edukacja o prawach człowieka
• KTO – kim są podmioty zajmujące się taką edukacją
• JAK – współpraca w zakresie prowadzenia edukacji w przeszłości i obecnie.

Oprócz uczestników z Węgier, Czech, Słowacji i Polski w seminarium brali także udział goście z Niemiec i Irlandii.

Pierwszą sesję rozpoczęła prezentacja o edukacji w dziedzinie praw człowieka (Human Rights Education – HRE) na Węgrzech. Veszna Wessenauer w swoje prezentacji położyła nacisk na brak partnera do współpracy w formalnym systemie edukacji. Jej zdaniem, obecny program szkolny nie uwzględnia w wystarczającej mierze edukacji obywatelskiej, w tym edukacji o prawach człowieka. Nie istnieje także żadne systematyczne podejście, czy też strategia wprowadzenia HRE do szkół.

Po prezentacji miała miejsce dyskusja w grupach n.t. „Czemu służy edukacja?”. Dyskusję poprzedziła wypowiedź uczestniczki z Polski, Aleksandry Kłosińskiej, która podzieliła się swoimi doświadczeniami z zakresu HRE w Birmie, gdzie prowadzi projekty edukacyjne.

Generalnym wnioskiem z wypowiedzi i dyskusji było stwierdzenie, że należałoby zacząć od określania dobrych praktyk w edukacji i ustalenia jak HRE ma się do edukacji w ogóle.

Ostatnim punktem dnia była dyskusja mająca na celu wskazanie celów HRE, treści w takiej edukacji oraz jej aktorów. Przed dyskusją uczestnicy wysłuchali wypowiedzi Attili Mraza, który podjął próbę porównania edukacji formalnej i nieformalnej oraz rozważał sposoby przeniesienia metod edukacji nieformalnej do formalnej.

W dyskusji godnym uwagi był głos uczestnika z Niemiec, który zwrócił uwagę na istnienie w Niemczech agendy rządowej ds. społeczeństwa obywatelskiego. Wszyscy uczestnicy zgodzili, że zapotrzebowanie na szkolenia/wiedzę z zakresu HRE rośnie we wszystkich krajach.

Aktorami HRE są, oczywiście, organizacje społeczeństwa obywatelskiego (CSO), ale także kościół/kościoły, nauczyciele. Cele bezpośrednie to edukacja edukatorów (nauczycieli), przy zachowaniu absolutnej transparentności co do motywów prowadzonej działalności. Wyzwaniem jest brak współpracy ze strony „systemu”. Najczęściej stosowane sposoby to zajęcia w terenie i spotkania na żywo oraz wolontariat.

Uczestnicy zgodzili się, że podstawą jest edukacja obywatelska w ogóle, np. w formie parlamentów szkolnych lub włączenia HRE do zajęć z etyki (programu nauczania w ogóle).

Drugi dzień seminarium, poświęcony aktorom i współpracy, rozpoczął się od dyskusji w grupach, poświęconej aktorom HRE i relacjom między nimi. Z wypowiedzi uczestników ponownie przebijał się problem z brakiem współpracy ze strony systemu edukacji formalnej, z wyjątkiem niektórych nauczycieli, którzy samodzielnie podejmują działania w celu rozszerzenia nauczanego materiału. Zauważono także, że niektóre tematy, zwłaszcza nacechowane politycznie, są w szkołach pomijane.

Ostatnią dyskusję merytoryczną poświęcono edukacji o prawach człowieka w przeszłości i obecnie, z uwzględnieniem możliwości wypracowania wspólnej narracji i wspólnych strategii w zakresie HRE. Zgadzając się co do braków w edukacji obywatelskiej w przeszłości, uczestnicy wskazywali, że wzrost postaw ekstremistycznych, zwłaszcza wśród młodszych obywateli, a także powszechne łączenie kwestii praw człowieka z obecnym kryzysem uchodźczym. Godnym uwagi wyjątkiem w ogólnie dość pesymistycznym obrazie są Czechy, gdzie odnotowano przypadki wnoszenia spraw sądowych przez obywateli przeciwko politykom stosującym mowę nienawiści, a także powszechniejszą, jak się wydaje, kulturę dialogu w tym kraju.

W podsumowaniu seminarium uczestnicy zgodnie stwierdzili, że druga część, zaplanowana na czerwiec w Warszawie, powinna być poświęcona stronie praktycznej: sprawdzonym rozwiązaniom i wypracowaniu ram współpracy.

https://www.facebook.com/V4HumanRightsEducation/

Tekst przygotowała: Natalia Gebert